banner223

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİNDE KÖY VE KÖYLÜ

İki haftadır Anadolu köyünün ve köylüsünün tarım devriminden günümüze kadar geçen süreçteki yaşamını bölümler halinde yazarak anlatmaya devam ediyorum. Bunu neden yapıyorum? Hiç düşündünüz mü? 

Üretmeden tüketmek, üreten uluslara muhtaç olmak, el açmak demektir. Bunu, başta bizi idare eden yetkililer olmak üzere herkesin düşünmesi, bilmesi ve anlaması gerekir. Savaş, kıtlık, kuraklık ve küresel salgın gibi olağanüstü durumlarda para, pul, döviz bol olsa da dışarıdan tarım ürünü almak mümkün olmayabilir…

Onun için diyorum ki, köylüye ve tarıma hak ettiği değeri vermek, baş tacı etmek gerekir. Bunu yapmayan ulusların sonunun ne olduğunu görmenizi sağlamak için kaldığım yerden köy ve köylüyü anlatmaya devam edeceğim…

Anadolu topraklarında kurulmuş ilk Türk devleti Anadolu Selçuklu Devletidir. Selçuklu Devleti ve Anadolu Türk beylikleri Anadolu’yu Türk yurdu haline getirmiştir…

Roma ve Bizans dönemini anlatırken, Bizans’ın köylüye kötü davrandığını, bunun sonucunda kadim Anadolu köylüsünün Bizans’a küstüğünü, Orta Asya’dan göçen Türkleri kurtarıcı olarak gördüğünü, onlarla birleşip bütünleştiğini yazmıştım. İşte size bunun kanıtı:

“Miryokefalon savaşı sonunda Hristiyan ruhani reisler, savaşta galip gelen Kılıçaslan’ın yanına gelerek kutlamış ve biat etmişlerdir… Ayrıca Göreme Vadisindeki kiliselerin duvarlarına çizilen resimlerde Selçuklu Sultanı Kılıçaslan’ın resmi, Hz. İsa’nın yanına çizilmiştir.”(1)

“Selçukluların, 1142 yılında Uluborlu’yu kuşatıp Antalya yolunu açmak için harekete geçtiğinde Beyşehir Gölü adalarında yaşayan Rum halkı, Türklerden yana çıkmıştır.” (2)

Selçuklular, “ticaret yollarını güvenli ve her daim açık tutmuşlar, zanaatkârları mobilize etmişler, uyguladıkları İkta sistemiyle ziraatı geliştirmiş ve üretilen malların ticaretini yaparak devletlerini güçlendirmişlerdir.” (3)

Ticaret yollarını Germen teşkilatı ile koruma altına almışlardır. Anadolu Selçuklu Devletinin sona ermesiyle ticaret yolları Osmanlı Devleti tarafından korunmuş ve kullanılmıştır. (4)

Anadolu Selçuklu Devleti tarafından uygulanan İkta sistemi İslam ülkelerinde uygulanmış toprak rejimidir. Selçuklu devletinde görev almış, yararlılık göstermiş, asker ve üst düzey devlet memurlarına yaptıkları hizmetin karşılığı olarak, asker yetiştirmek koşuluyla verilir…

 “Kent ve kasaba çevresindeki, bağ ve bahçeler özel mülk kapsamındadır.(5) Diğer arazilerde özel mülkiyet gelişmemiştir. Tarım topraklarının mülkiyeti devletindir.   Köylü veya çiftçi ürettiği ürünün belli bir kısmını kira olarak İkta sahibine öder. Ödediği ücret cüzi olup, yıkıma yol açmaz…

Köylünün, İkta sahiplerinden nasıl korunacağını Nizamü’l-mülk, Siyasetname adlı eserinde anlatmış ve köylünün korunması için Sultana öğüt vermiştir. (6)

Anadolu Selçuklu devleti, tarımı geliştirmek, ülkeyi imar ve ihya edip, bayındır hale getirmek için, Anadolu’nun kadim köylüsüne iyi davranmış, sınırlarının dışında, Bizans ve diğer Türk beyliklerinde yaşayan köylüleri kendi ülkesine çekmek için, gelenlere 5 yıl süreyle vergi muafiyeti tanımıştır. (7)

O dönemde Anadolu Türk beylikleri yetiştirdiği tarım ürünleri, ormanlar ve sahip olduğu değerli madenlerle zengindir cazibe merkezidir…

Örnek vermek gerekirse Batı Anadolu’da kurulmuş Aydınoğlu Beyliği, “Cuma Ovası’ndan Nazilli’ye kadar olan topraklarda üretilen tarım ürünleri, dericilik ve dokumacılıkta çok gelişmiştir. 13. Asırda Balkanlarda bulunan Avrupa devletlerinden daha zengin bir hale gelmiştir.” (8)

Selçuklular döneminde köy ihya edilmiş köylü korunmuş, Ahi ocakları tarımın, küçük el zanaatlarının ve ticaretin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır…

Osmanlı, zengin ve teşkilatlanmış Anadolu köyünü ve köylüsünü ticaret yolları ile birlikte devralmış, Selçukluların mirasçısı olarak kendi devletini kurmuştur.

KAYNAK:

1-İlber Ortaylı, Türklerin Tarihi.1. Cilt S. 177
2-Doğan Avcıoğlu, Türklerin Tarihi. 5. Cilt S. 1951
3-İlber Ortaylı, Türklerin Tarihi.1. Cilt S. 177
4-Doğan Avcıoğlu Türkiye’nin Düzeni. Dün, Bugün, Yarın. 1.Kitap S. 23
5-Doğan Avcıoğlu, Türklerin Tarihi. 5. Cilt S. 2075
6-Mizamü’l-Mülk, Siyasetname. S. 41
7-Doğan Avcıoğlu, Türklerin Tarihi. 5. Cilt S. 2005
8-İlber Ortaylı, Türklerin Tarihi.1. Cilt S. 244

YORUM EKLE
YORUMLAR
Cafer Çakır
Cafer Çakır - 3 yıl Önce

Beğendim. Tebrikler.

İsmail Türkbay
İsmail Türkbay @Cafer Çakır - 3 yıl Önce

Teşekkür ederim.

Rauf değirmenci
Rauf değirmenci - 3 yıl Önce

Köyün ve köylünün önemli olduğunu,Ülkemiz için faydalarını insanların dikkatine sunulan emeğine, saygılar sunuyorum. Teşekkürler.

İsmail Türkbay
İsmail Türkbay @Rauf değirmenci - 3 yıl Önce

Teşekkür ederim, köylüye geçmişini hatırlatmaya çalışıyorum.

banner158